تازه‌ترین داده‌های سازمان هواشناسی ایران نشان می‌دهد که کشور در سال زراعی جاری (از ابتدای مهرماه گذشته تا ۹ خرداد) با افزایش دمای ۱.۳ درجه سانتی‌گراد روبرو بوده است. این در حالی است که میانگین بلندمدت دمای کشوری در همین بازه زمانی، ۱۳.۶ درجه سانتی‌گراد ثبت شده بود، اما امسال به ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسیده است. این روند افزایشی دما، زنگ خطری جدی برای تغییرات اقلیمی در کشور به شمار می‌رود.
جزئیات افزایش دما در دوره‌های مختلف
بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این روند گرمایش در دوره‌های زمانی کوتاه‌تر نیز مشهود است:
- هفت روز گذشته (منتهی به ۹ خرداد): میانگین دما به ۲۶.۷ درجه سانتی‌گراد رسیده، در حالی که میانگین بلندمدت برای این دوره ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. این یعنی ۱.۷ درجه سانتی‌گراد افزایش دما در یک هفته.
- ابتدای ماه جاری (تا ۹ خرداد): میانگین دمای کشور ۲۷.۱ درجه سانتی‌گراد ثبت شده است. این رقم در مقایسه با میانگین بلندمدت ۲۴.۷ درجه سانتی‌گراد، ۲.۴ درجه سانتی‌گراد افزایش را نشان می‌دهد.
- ابتدای فصل جاری (تا ۹ خرداد): میانگین دما به ۲۲.۴ درجه سانتی‌گراد رسیده است، در حالی که میانگین بلندمدت ۱۹.۵ درجه سانتی‌گراد بوده است. این آمار نشان‌دهنده ۲.۹ درجه سانتی‌گراد افزایش دما در این دوره است.
این ارقام به وضوح نشان می‌دهند که ایران در حال تجربه یک روند گرمایش قابل توجه است که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر منابع آبی، کشاورزی و سلامت عمومی داشته باشد.
وضعیت دما در استان‌ها: چهارمحال و بختیاری در صدر گرمایش
بر اساس جدول اطلاعات پهنه‌ای دمای هوای استان‌ها از ابتدای سال زراعی جاری (اول مهرماه)، تمامی استان‌های کشور گرم‌تر از میانگین بلندمدت خود بوده‌اند. در این میان، استان چهارمحال و بختیاری با ثبت میانگین دمای ۸.۷ درجه سانتی‌گراد، بیشترین افزایش دما را نسبت به بلندمدت (۶.۹ درجه سانتی‌گراد) تجربه کرده است که ۱.۸ درجه سانتی‌گراد اختلاف را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، کردستان با میانگین دمای ۷ درجه سانتی‌گراد در سال زراعی جاری (در مقابل ۶ درجه سانتی‌گراد در بلندمدت)، کمترین افزایش دما را نسبت به میانگین بلندمدت ثبت کرده که ۰.۹ درجه سانتی‌گراد است.
استان تهران نیز از جمله استان‌هایی است که با افزایش قابل توجه دما روبرو بوده است. در حالی که میانگین دمای بلندمدت تهران ۹.۱ درجه سانتی‌گراد است، در سال زراعی جاری به ۱۰.۴ درجه سانتی‌گراد رسیده است که نشان‌دهنده ۱.۳ درجه سانتی‌گراد افزایش دما در این استان است.
سال زراعی در ایران از ابتدای پاییز (۱ مهرماه) آغاز شده و تا پایان شهریور ماه سال بعد (۳۱ شهریور) ادامه می‌یابد. این داده‌ها، اهمیت پرداختن به مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی‌های اقلیمی را بیش از پیش پررنگ می‌کند. آیا این روند گرمایش می‌تواند بر الگوی بارش‌ها و کشاورزی کشور در آینده تاثیر بگذارد؟
