آخرین ویرایش در 5 روز توسط آوا رحمتی
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور خبر داد که تا تاریخ ۸ شهریور سال جاری، یک میلیون و ۲۳۵ هزار و ۸۴ نفر از اتباع افغانستانی از کشور خارج شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده سرعت بخشیدن به روند ساماندهی حضور اتباع غیرمجاز در ایران است.
بر اساس اعلام نادر یاراحمدی، از مجموع افراد خارج‌شده، ۴۲۵ هزار و ۷۴۹ نفر توسط نیروهای انتظامی دستگیر و به مرزها بازگردانده شدند و حدود ۸۰۹ هزار و ۲۹۵ نفر نیز به صورت خودمعرف به دفاتر وزارت کشور مراجعه و همراه خانواده از کشور خارج شده‌اند. گروه خودمعرف‌ها با پذیرش اینکه امکان بازگشت به شرایط گذشته را نخواهند داشت، از طریق دریافت برگه خروج قانونی پروسه ترک ایران را طی می‌کنند.
وی افزود که هدف‌گذاری دولت رسیدن به رقم دو میلیون خروجی تا پایان سال است و برای تحقق این رقم، حدود ۸۰۰ هزار نفر دیگر باید از کشور خارج شوند. به گفته یاراحمدی، ظرفیت قانونی ایران برای اقامت و اشتغال اتباع خارجی سه میلیون نفر است و طرح فعلی تنها شامل افرادی است که بدون مجوز در کشور حضور دارند.
فرایند خودمعرفی به این ترتیب است که اتباع افغانستانی فاقد مجوز با مراجعه به ۱۹۱ دفتر ویژه در سراسر کشور برگه خروج موقت دریافت و تا ۱۵ روز (برای مجردها) یا زمان بیشتری (برای خانوادگی‌ها) نسبت به ترک ایران اقدام می‌کنند. رئیس مرکز مهاجرین هشدار داد مهلت مراجعه این گروه در حال پایان است و پس از آن همه اتباع غیرمجاز باقیمانده دستگیر خواهند شد.
یاراحمدی همچنین صراحتاً اعلام کرد که برگه‌های سرشماری اتباع خارجی باطل شده و هیچ‌گونه تمدیدی برای آنها منظور نخواهد شد. او اخبار مربوط به تمدید اعتبار این مدارک را تبلیغات کانال‌های مجازی خواند و از شهروندان افغانستانی خواست فقط به اطلاع‌رسانی رسمی وزارت کشور اعتماد کنند.
در بخش دیگری از سخنان خود، رئیس مرکز امور اتباع گفت همکاری با پاکستان در کنترل مرزهای مشترک تشدید شده و مقامات این کشور متعهد شده‌اند از ورود غیرقانونی اتباع افغانستانی به خاک ایران جلوگیری کنند. به‌علاوه، پاکستان مجوز اقامت اتباع افغانستانی در داخل مرزهای خود را نیز لغو کرده است.
یاراحمدی از تدوین دستورالعمل قضائی برای برخورد با اتباعی خبر داد که بیش از ۲۰ بار به‌صورت غیرمجاز وارد ایران شده‌اند. وی تأکید کرد با هر فردی که با بی‌اعتنایی مکرر به قوانین مهاجرتی کشور بازگردد، مطابق مقررات برخورد قضائی صورت می‌گیرد.
هم‌زمان رسیدگی به پرونده کسانی که از کارت‌های بانکی و سیم‌کارت‌های ایرانی سوءاستفاده کرده‌اند نیز در دستور کار قرار دارد و بر اساس اظهارات یاراحمدی، با این افراد و صاحبان اصلی کارت‌ها برخورد قانونی خواهد شد. این اقدام در راستای حفظ امنیت مالی و ارتباطی شهروندان ایرانی انجام می‌شود.
برای تضمین رعایت کرامت انسانی مهاجران حین خروج، وزارت کشور دوربین‌های نظارتی را در تمام اردوگاه‌ها و مراکز پذیرش نصب کرده و نحوه عملکرد مأموران به‌طور مستمر رصد می‌شود. پرونده‌های قضائی علیه مأمورانی که در این فرایند مرتکب تخلف شوند، تشکیل شده است.
تابعان افغانستانی می‌توانند شکایات خود در مورد مطالبات مالی همچون دستمزد یا وجوه پرداخت‌نشده به کارفرماها و مالکین مسکن را از طریق فرم‌های مخصوص در سایت وزارت کشور ثبت کنند. این شکایات پس از ارسال به قوه قضائیه، از مسیر قانونی پیگیری خواهد شد.
مشاور وزیر کشور به تأثیرات اقتصادی خروج اتباع غیرمجاز اشاره کرد و گفت طبق گزارش اتحادیه املاک تهران، اجاره‌بها در برخی مناطق پایتخت ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است. همچنین کاهش ۲۲ درصدی سرقت‌های خرد و ۳۵ درصدی نزاع و درگیری در تهران بزرگ از دیگر نتایج اجرای این طرح بوده است.
یاراحمدی از راه‌اندازی اپلیکیشنی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای آینده خبر داد که فرآیند درخواست ویزای کار برای اتباع خارجی دارای مجوز و کارفرماها را تسهیل می‌کند. وی افزود برای بیماران و افراد دارای معلولیت کمیسیون پزشکی ویژه‌ای تشکیل شده تا وضعیت این گروه به دقت بررسی و در صورت اثبات شرایط خاص، مجوز اقامت موقت دریافت کنند.
رئیس مرکز مهاجرین تصریح کرد حضور سازمان‌های خیریه و نهادهای بین‌المللی مانند کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) در حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر ادامه خواهد داشت. این همکاری‌ها با هدف تأمین مایحتاج اولیه و ارائه خدمات روانی-اجتماعی به مهاجران در طول فرایند بازگشت طراحی شده است.
یاراحمدی بزرگ‌ترین چالش پیش‌رو را مقاومت برخی کارفرمایان و اقشار جامعه در برابر اجرای قانون عنوان کرد و افزود: «برخی عادت کرده‌اند از نیروی کار غیرمجاز استفاده کنند و به‌جای همراهی در اجرای مقررات، با بهانه‌های انسان‌دوستانه مانع‌تراشی می‌کنند.» او تأکید کرد این طرح در برابر فشارهای داخلی و خارجی محکم ادامه می‌یابد.
در خاتمه رئیس مرکز امور اتباع به اتباع افغانستانی باقیمانده هشدار داد تا ۱۰ روز آینده با مراجعه به دفاتر وزارت کشور خود را معرفی کنند. پس از پایان این مهلت، افراد فاقد مجوز به‌صورت خودکار دستگیر و مراحل قضائی برای آنها آغاز خواهد شد.
آوا رحمتی
من فارغ‌التحصیل رشته حقوق هستم و از دوران دانشگاه به مسائل اجتماعی و حقوقی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقالات تحلیلی در وب‌سایت‌های خبری کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی در حوزه مسائل اجتماعی با چندین روزنامه معتبر همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر بخش اجتماعی و گزارش‌های تحقیقی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که صدای افرادی باشم که کمتر شنیده می‌شوند و به بهبود شرایط جامعه کمک کنم.
