آخرین ویرایش در 1 هفته ago توسط آوا رحمتی
رئیس سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی وزارت آموزش و پرورش از لغو امتیاز ۴۴ مدرسه غیر دولتی در سال جاری خبر داد. این اقدام به دلیل تخلفات مکرر این مدارس غیر دولتی صورت گرفته و نام آنها نیز به اطلاع عموم رسیده است. این خبر در حالی منتشر میشود که بیش از ۲۰ هزار مرکز آموزشی غیر دولتی در سراسر کشور فعالیت میکنند و موضوع تخلفات، بهویژه در حوزه شهریه، همواره یکی از دغدغههای اصلی خانوادهها و متولیان امر آموزش بوده است.
وضعیت مدارس غیر دولتی و میزان تخلفات
احمد محمودزاده، معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی و توسعه مشارکتهای مردمی، در یک برنامه تلویزیونی، ضمن اشاره به فعالیت گسترده مدارس غیر دولتی در کشور، تأکید کرد که حجم تخلفات در این بخش، آنگونه که در رسانهها بازتاب مییابد، نیست. وی با استناد به بررسیهای میدانی در استانهایی نظیر فارس، آذربایجان غربی، اصفهان، شیراز، تبریز و مشهد، اظهار داشت که عمده مدارس غیر دولتی در چارچوب قوانین فعالیت میکنند.
طبق آمار رسمی، تنها ۲ تا ۳ درصد از مدارس غیر دولتی مرتکب تخلفات جدی میشوند که همه آنها نیز صرفاً مربوط به شهریه نیست. بخشی از این تخلفات شامل فعالیتهای خارج از چارچوب رسمی مانند کلاسهای زبان یا برنامههای فوق برنامه غیرمصوب است که گاهی با درخواست اولیا برگزار میشود. این توضیحات نشان میدهد که طیف وسیعی از مسائل، از مسائل مالی تا آموزشی و فرهنگی، میتواند منجر به بروز تخلف در مدارس غیر دولتی شود.
برخورد قاطع با تخلفات شهریه در مدارس غیر دولتی: رویهای چهار مرحلهای
در شش ماه نخست سال جاری، ۱۷۶ پرونده تخلف در حوزه مدارس غیر دولتی تشکیل شده است که شامل تخلفات شهریهای، فرهنگی و آموزشی میشود. برای مقابله با تخلفات شهریهای، دستورالعمل چهار مرحلهای زیر تدوین و اجرا میشود:
برگرداندن اضافه شهریه: در مرحله اول، مدرسه موظف به بازپرداخت هرگونه شهریه اضافی دریافت شده است.
جریمه مالی: در صورت ادامه تخلف یا عدم تمکین، جریمه مالی اعمال میشود.
محمودزاده تصریح کرد که در مراحل بعدی و در صورت تکرار تخلف، جریمه تشدید شده و در نهایت، لغو امتیاز مدرسه غیر دولتی بهعنوان شدیدترین برخورد اعمال خواهد شد. لغو امتیاز ۴۴ مدرسه غیر دولتی در سال جاری نتیجه اجرای مرحله چهارم این دستورالعمل بوده و اسامی این مدارس به اطلاع عموم رسیده است تا خانوادهها بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به ثبتنام فرزندان خود اقدام کنند.
ریشههای تخلف در مدارس غیر دولتی؛ فشار اقتصادی و عدم اجرای قانون
با وجود سامانه شفافیت شهریه که امکان استعلام شهریه هر مدرسه غیر دولتی را فراهم میکند، همچنان شاهد بروز تخلفات هستیم. رئیس سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی دلایل این امر را چندوجهی میداند. از یک سو، برخی مدارس غیر دولتی ادعا میکنند که با شهریه مصوب قادر به اداره امور خود نیستند؛ چرا که هزینههای واقعی اداره یک مدرسه، بهویژه در بخش نیروی انسانی و تجهیزات، بسیار بالاتر از میزان مصوب است. این فشار اقتصادی، آنها را ناچار به دریافت مبالغ اضافی میکند.
از سوی دیگر، اولیا نیز برای بهرهمندی فرزندانشان از کیفیت آموزشی بالاتر یا برنامههای تخصصی، حاضر به پرداخت شهریههای اضافی میشوند. این وضعیت، ترکیبی از فشار اقتصادی و دینامیک عرضه و تقاضا در بازار آموزش غیر دولتی است.
اما محمودزاده ریشه اصلی مشکلات را در عدم اجرای تکالیف قانونی دولت در قبال مدارس غیر دولتی دانست. طبق ماده ۱۰ مکرر قانون حمایت از مدارس غیر دولتی، بانک مرکزی موظف است ۳۵ تا ۵۰ درصد سرمایه مورد نیاز موسسان را با تسهیلات ۱۴ درصدی تأمین کند که این مهم تاکنون محقق نشده است. همچنین دولت باید بخشی از بیمه و حقوق معلمان مدارس غیر دولتی را پرداخت کند که در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان حمایت مالی در این زمینه پرداخت نشده است. این عدم حمایت، ناگزیر بار مالی را از دوش موسسان به دوش خانوادهها منتقل میکند و زمینه را برای تخلفات شهریهای فراهم میآورد.
عدالت آموزشی و نقش مدارس غیر دولتی: یک تعامل مکمل
محمودزاده تأکید کرد که عدالت آموزشی، به معنای دسترسی برابر و کیفیت یکسان آموزش، وظیفه ذاتی دولت در مدارس دولتی است. مدارس غیر دولتی در این میان، نقش مکملی ایفا میکنند. آنها با به دوش کشیدن بخشی از بار تعلیم و تربیت، به دولت اجازه میدهند تا منابع خود را بر مناطق کمتر برخوردار متمرکز کند و این امر خود در راستای تحقق عدالت آموزشی است.
نظام آموزشی کشور با پوشش تحصیلی ۹۸ درصدی دانشآموزان، بهویژه در دوره ابتدایی، دسترسی گسترده به آموزش را فراهم کرده است. حتی قانونی در دست بررسی است که حضور دانشآموز خارج از مدرسه را جرمانگاری کند که نشان از عزم جدی برای پوشش کامل آموزشی دارد.
آینده شفافیت در مدارس غیر دولتی با سامانههای نظارتی جدید
برای کنترل مؤثرتر تخلفات و افزایش شفافیت در مدارس غیر دولتی، سازمان مربوطه از رونمایی یک سامانه نظارتی جدید خبر داد. این سامانه با قابلیت خودنظارتی و کنترل سیستمی، به خانوادهها و وزارت آموزش و پرورش امکان میدهد تا شهریه پرداختی برای هر دانشآموز را رصد کنند. هدف اصلی این اقدام، به حداقل رساندن تخلفات و ایجاد فضایی عادلانه و شفاف در بخش مدارس غیر دولتی است.
در پایان، معاون وزیر آموزش و پرورش بار دیگر تأکید کرد که تخلفات شهریهای در مدارس غیر دولتی یک اقلیت را تشکیل میدهند و مشکل اصلی عدم اجرای تکالیف قانونی دولت و فشار هزینههاست. راهکار، نه تخریب این مدارس، بلکه اجرای دقیق قانون، حمایت مالی دولت و شفافیت کامل در تعیین و دریافت شهریههاست تا هم کیفیت آموزش حفظ شود و هم بار مالی از دوش خانوادهها برداشته شود.
مطالب مرتبط
- تصادف زنجیرهای در اتوبان تهران-قم ۱۱ سرنشین را راهی اورژانس کرد
- تشدید نگرانکننده آلودگی هوا در تهران؛ پایتخت در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروهها قرار گرفت
- ستاد افتا، راهبرد ملی تربیت نیروی متخصص امنیت سایبری را در آموزش عالی آغاز کرد
- پیشبینی هواشناسی مازندران: آسمانی صاف تا نیمهابری با کاهش نسبی دما در انتظار استان
آوا رحمتی
من فارغالتحصیل رشته حقوق هستم و از دوران دانشگاه به مسائل اجتماعی و حقوقی علاقه داشتم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقالات تحلیلی در وبسایتهای خبری کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی در حوزه مسائل اجتماعی با چندین روزنامه معتبر همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر بخش اجتماعی و گزارشهای تحقیقی در یک مجله خبری معتبر فعالیت میکنم. تلاش من این است که صدای افرادی باشم که کمتر شنیده میشوند و به بهبود شرایط جامعه کمک کنم.
