آخرین ویرایش در 3 هفته توسط آوا رحمتی
صدای مداوم لودرها و ماشین‌آلات سنگین این روزها آرامش طبیعت مازندران را بر هم زده است. فعالیت بی‌رویه معادن شن و ماسه در مناطق کوهستانی و جنگلی استان، نه‌تنها آسمان را غبارآلود کرده بلکه رودخانه‌ها و زمین‌های کشاورزی را نیز با تهدید جدی مواجه ساخته است.
بحران زیست‌محیطی ناشی از معادن شن و ماسه
شهرستان‌های سوادکوه، بابل و قائمشهر به کانون اصلی فعالیت‌های معدنی در مازندران تبدیل شده‌اند. استخراج مواد معدنی در این مناطق عمدتاً با تجهیزات فرسوده و روش‌های سنتی انجام می‌شود که پیامدهای آن شامل:
- تخریب پوشش گیاهی و کاهش تنوع زیستی
- تشدید فرسایش خاک و تهدید منابع طبیعی
- آلودگی هوا و ورود ذرات معلق به رودخانه‌ها
کارشناسان محیط زیست هشدار می‌دهند ادامه این روند می‌تواند منابع طبیعی ارزشمند استان را به‌طور جدی نابود کند.
آلودگی هوا و تهدید سلامت مردم
در بخش بلده، که روزگاری به‌عنوان مهد کشاورزی و طبیعت بکر شناخته می‌شد، گرد و غبار ناشی از فعالیت معادن سلامت مردم را به خطر انداخته است. اهالی منطقه می‌گویند کودکان و سالمندان بیشترین آسیب را از آلودگی هوا دیده‌اند و بارها مجبور به مراجعه به مراکز درمانی شده‌اند.
همچنین آلودگی آب رودخانه‌ها در روزهای بارانی، کیفیت منابع آبی و زمین‌های کشاورزی را کاهش داده و حیات کشاورزی منطقه را در معرض نابودی قرار داده است.
حوادث و تهدیدات جاده‌ای
فعالیت‌های معدنی علاوه بر آلودگی، خطرات جاده‌ای را نیز افزایش داده است. سقوط سنگ از کوه و رانش زمین در محورهای کوهستانی، جان اهالی را تهدید می‌کند. حادثه مرگبار تیرماه در روستای کرسی که به جان باختن دو نفر انجامید، نمونه‌ای از این بحران‌هاست.
اهالی در نامه‌ای رسمی به استاندار مازندران چهار مطالبه اصلی مطرح کرده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها تعطیلی معادن فاقد استانداردهای زیست‌محیطی و تعیین تکلیف جاده‌های پرخطر منطقه است.
موضع سازمان محیط زیست مازندران
حسین حیدرپور، معاون محیط زیست مازندران، اعلام کرده است از میان ۲۳ معدن دارای مجوز، تنها ۸ معدن شرایط قانونی و زیست‌محیطی را رعایت می‌کنند و سایر معادن تا زمان رفع نواقص باید متوقف شوند. او تأکید کرد: «سلامت مردم و محیط زیست خط قرمز ماست و با هر واحد آلاینده بدون ملاحظه برخورد خواهد شد.»
بررسی‌های میدانی نشان داده‌اند که برخی معادن بدون رعایت استانداردها فعالیت می‌کنند و باعث آلودگی محسوس هوا و تیرگی آب رودخانه‌ها شده‌اند.
ضرورت اقدام فوری برای نجات طبیعت مازندران
مازندران که همواره به‌عنوان استانی با هوای پاک و طبیعت سرسبز شناخته می‌شد، امروز در برخی مناطق با پدیده گرد و غبار و آلودگی شدید آب روبه‌رو است. ادامه فعالیت معادن غیرمجاز و بی‌ضابطه نه‌تنها سلامت مردم را تهدید می‌کند، بلکه آینده کشاورزی و منابع طبیعی استان را نیز در معرض خطر قرار داده است.
جمع‌بندی
بحران ناشی از معدنکاری در مازندران نشان می‌دهد که توسعه اقتصادی بدون رعایت ملاحظات زیست‌محیطی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. توقف فعالیت معادن آلاینده، بازنگری در مجوزها و اجرای فوری طرح‌های حفاظتی، تنها راه نجات طبیعت و سلامت مردم این استان است.
آوا رحمتی
من فارغ‌التحصیل رشته حقوق هستم و از دوران دانشگاه به مسائل اجتماعی و حقوقی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقالات تحلیلی در وب‌سایت‌های خبری کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی در حوزه مسائل اجتماعی با چندین روزنامه معتبر همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر بخش اجتماعی و گزارش‌های تحقیقی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که صدای افرادی باشم که کمتر شنیده می‌شوند و به بهبود شرایط جامعه کمک کنم.
