از پنجم خرداد ماه 1404، تحولی چشمگیر در فرآیند پرداخت دیه مصدومان حوادث رانندگی در سراسر کشور رخ خواهد داد. با اجرایی شدن آیین‌نامه بند «د» ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، نیاز به رأی دادگاه برای پرداخت دیه در بسیاری از موارد تصادفات رانندگی مرتفع می‌شود. این اقدام با هدف کاهش بروکراسی، تسریع در جبران خسارت و افزایش رضایت‌مندی آسیب‌دیدگان طراحی شده است.
جزئیات طرح جدید و نقش نهادهای مرتبط
موسی زارعی‌مهر، رئیس دادگستری شهرستان زرندیه، با اشاره به ابلاغ آیین‌نامه مربوطه در اردیبهشت ماه 1404، تأکید کرد که این تغییرات، فرآیند پرداخت دیه را متحول خواهد کرد. این آیین‌نامه با شیوه‌نامه‌ای که توسط معاون قضایی رئیس کل دادگستری استان مرکزی ارائه شده، تکمیل گردیده و از امروز به مرحله اجرا درمی‌آید.
بر اساس این شیوه‌نامه نوین، تنها پرونده‌های مربوط به تصادفات منجر به فوت یا نقص عضو شدید، و همچنین مواردی که کروکی حادثه از سوی طرفین پذیرفته نشود، برای رسیدگی قضایی به محاکم صلح استان مرکزی، از جمله شهرستان زرندیه، ارجاع خواهند شد. این بدان معناست که دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سطح استان از ثبت پرونده‌های تصادفات جرحی، به جز موارد استثنائی مذکور، خودداری خواهند کرد.
در این طرح جدید، مراجع انتظامی مانند کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها، پس از تهیه گزارش کامل تصادف، ترسیم کروکی و دریافت نظریه پزشکی قانونی، پرونده را مستقیماً به شرکت‌های بیمه ارسال می‌کنند. این رویه جدید، امکان پرداخت سریع‌تر خسارت و دیه مصدومان را بدون نیاز به طی فرآیندهای طولانی قضایی فراهم می‌آورد.
کاهش بار پرونده‌های قضایی و افزایش کارایی
هدف اصلی این تحول، کاهش چشمگیر بار پرونده‌های قضایی مربوط به تصادفات رانندگی است که سالانه بخش قابل توجهی از زمان و منابع سیستم قضایی را به خود اختصاص می‌دهد. با تسریع در فرآیند جبران خسارت، انتظار می‌رود رضایت‌مندی مصدومان افزایش یابد و از سرگردانی و دغدغه‌های آن‌ها کاسته شود. این طرح گامی مهم در بهبود کارایی نظام قضایی و کاهش زمان انتظار برای دریافت دیه محسوب می‌شود.
زارعی‌مهر همچنین ابراز امیدواری کرد که شرکت‌های بیمه در این سیستم جدید، نقش فعال‌تری در مدیریت و پرداخت خسارات ناشی از تصادفات ایفا کنند. این رویکرد جدید به هماهنگی بیشتر میان نهادهای انتظامی، قضایی و بیمه‌ای کمک شایانی کرده و با ساده‌سازی فرآیندها، تجربه‌ای کارآمدتر برای شهروندان به ارمغان می‌آورد. شهرستان زرندیه به عنوان یکی از پیشگامان اجرای این طرح، آماده است تا الگویی موفق برای سایر مناطق کشور باشد و راه را برای تسریع در روند احقاق حقوق آسیب‌دیدگان هموار سازد.
