با افزایش دمای هوا در فصل تابستان، خطر کم‌آبی و گرمازدگی به‌ویژه برای افراد با مزاج گرم و خشک بیشتر می‌شود. دکتر معصومه رضاپور، متخصص طب سنتی ایرانی، با اشاره به مزاج گرم و خشک فصل تابستان، راهکارهایی کاربردی برای حفظ سلامت در این شرایط ارائه کرده است.
رژیم غذایی سبک برای کاهش خطر گرمازدگی
به گفته دکتر رضاپور، استفاده از غذاهای سبک و معتدل مانند آش‌های سنتی، سوپ‌های سبزیجات، خورشت آلو، عدس‌پلو و کدوپلو جایگزینی مناسب برای غذاهای سنگین و پرچرب است. این خوراکی‌ها نه‌تنها موجب تسکین گرمای درونی بدن می‌شوند بلکه فرایند هضم را نیز بهبود می‌بخشند.
وی همچنین تأکید کرد: استفاده از ادویه‌های تند مانند زنجبیل و دارچین در فصل تابستان توصیه نمی‌شود. به‌جای آن می‌توان از زردچوبه یا تخم گشنیز با مزاجی ملایم بهره گرفت.
آب‌دوغ‌خیار، غذای سنتی مفید برای روزهای داغ
رضاپور آب‌دوغ‌خیار را گزینه‌ای ساده و مؤثر برای تعدیل حرارت بدن معرفی کرد. این غذای سنتی که از ترکیب ماست، خیار، سبزی معطر، مویز، گردو و نان خشک تهیه می‌شود، با استفاده صحیح از مصلحات، نه‌تنها نفاخ نیست بلکه به تقویت معده نیز کمک می‌کند.
آداب نوشیدن آب و انتخاب نوشیدنی‌های مناسب
وی توصیه کرد: نوشیدن آب در تابستان باید به‌صورت جرعه‌جرعه و با دمای متعادل انجام شود؛ استفاده از یخ ممکن است معده را دچار شوک کرده و عملکرد گوارشی را مختل کند. نوشیدنی‌هایی مانند شربت عناب، آب‌لیمو تازه و سکنجبین نعنایی بهترین گزینه‌ها برای رفع عطش در گرما هستند.
تأثیر تغذیه بر سلامت افراد گرم‌مزاج
افرادی با مزاج گرم و خشک بیشتر در معرض علائمی مانند تشنگی مداوم، خشکی پوست، افزایش ضربان قلب و بی‌قراری قرار می‌گیرند. برای این افراد، مصرف مواد غذایی با طبع خنک مانند هندوانه (با مصلح)، طالبی، انگور، عناب، خیار و سبزیجات تازه توصیه می‌شود.
اهمیت زمان‌بندی ورزش در روزهای گرم
طبق اصول طب ایرانی، انجام فعالیت بدنی در ساعات خنک روز—مانند اوایل صبح—از بروز عوارض گرمایی جلوگیری می‌کند. ورزش در ساعات گرم باعث افزایش تعریق و کاهش آب بدن می‌شود که می‌تواند مشکلاتی مانند ضعف عمومی و کم‌آبی را به دنبال داشته باشد.
جایگزینی نوشابه‌های صنعتی با نوشیدنی‌های سنتی
رضاپور استفاده از نوشیدنی‌های صنعتی و گازدار را عامل تشدید مشکلات معده در تابستان دانست و افزود: نوشیدنی‌هایی مانند آب‌لیمو با میوه خشک، تخم شربتی در آب و سکنجبین نعنایی گزینه‌های مؤثری برای تأمین رطوبت بدن و حفظ تعادل حرارتی هستند.
این مجموعه توصیه‌ها که بر پایه اصول طب ایرانی ارائه شده، می‌تواند نقشه راهی عملی برای کاهش خطرات گرمازدگی، تأمین آب مورد نیاز بدن و ارتقای سلامت عمومی در روزهای گرم سال باشد. رعایت این نکات به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و افراد حساس می‌تواند از بروز اختلالات گوارشی و گرمایی پیشگیری کند.
