یک پژوهشگر با تأکید بر وضعیت نگران‌کننده شیوع کیست هیداتید در برخی مناطق ایران اعلام کرد: چهارمحال و بختیاری از جمله استان‌هایی است که میزان ابتلا به این بیماری انگلی در آن بالاتر از میانگین کشوری گزارش شده است.
ابراهیم ساعدی، پژوهشگر حوزه اپیدمیولوژی انگلی، در نشست خبری «ترجمان و تبادل دانش»، با اشاره به نتایج بررسی ژنوتیپ‌های انگل Echinococcus granulosus، عامل کیست هیداتید انسانی و دامی، گفت: این بیماری مشترک انسان و دام معمولاً از طریق تماس مستقیم با سگ یا مصرف آب و سبزی‌های آلوده به تخم انگل منتقل می‌شود.
او افزود: چهارمحال و بختیاری به دلیل شرایط جغرافیایی خاص، پراکندگی عشایر، اشتغال وسیع به دامپروری و کشتار سنتی دام، در معرض شیوع بالاتر این بیماری قرار دارد.
آسیب‌پذیری اعضای حیاتی و خطر مرگ خاموش
ساعدی با بیان اینکه کیست هیداتید در ارگان‌های حیاتی مانند کبد، ریه، مغز و قلب رشد می‌کند، توضیح داد: قطر این کیست‌ها ممکن است از چند میلی‌متر تا بیش از ۲۰ سانتی‌متر متغیر باشد و با توجه به رشد خاموش و مزمن آن، اغلب تا سال‌ها بدون علامت در بدن باقی می‌ماند.
او هشدار داد: در صورت پارگی ناگهانی کیست، احتمال بروز شوک آنافیلاکتیک و مرگ وجود دارد. درمان معمولاً با جراحی همراه است و گاهی منجر به برداشت بخشی از اندام آسیب‌دیده می‌شود.
گونه غالب در چهارمحال و بختیاری: G1
در این مطالعه، ۱۰۰ نمونه کیست انسانی جراحی‌شده طی پنج سال گذشته در بیمارستان آیت‌الله کاشانی شهرکرد و ۴۰ نمونه دامی مورد تجزیه و تحلیل ژنتیکی قرار گرفت و بانک ژنی جامعی از DNA این انگل‌ها استخراج شد.
ساعدی گفت: از میان ۱۰ گونه شناخته‌شده این انگل، سویه G1 به‌عنوان شایع‌ترین ژنوتیپ در استان شناسایی شده است. البته در نمونه‌های انسانی، حضور گونه‌های دیگر مانند G3 نیز گزارش شده که ممکن است ناشی از ابتلا در مناطق دیگر کشور باشد.
توصیه‌های پیشگیرانه
او یادآور شد: در خانواده‌هایی که دام را در خانه و بدون رعایت اصول بهداشتی ذبح می‌کنند یا ضایعات دام را در اختیار سگ‌ها می‌گذارند، خطر انتقال بیماری چند برابر می‌شود. همچنین خرید گوشت از مراکز بدون نظارت بهداشتی نیز زمینه‌ساز ابتلا به این بیماری است.
در نهایت، ساعدی تأکید کرد: آگاهی از سویه‌های غالب در یک منطقه می‌تواند مبنایی علمی برای برنامه‌ریزی اپیدمیولوژیک و تدوین راهکارهای هدفمند پیشگیری و درمان فراهم کند.
