تهران – بر اساس آخرین داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت در حال حاضر (۲۰ اردیبهشت) در وضعیت “قابل قبول” قرار دارد. این خبر، نویدبخش تنفس هوایی نسبتاً مطلوب برای شهروندان تهرانی در روز جاری است.
آلاینده شاخص هوای تهران طی ۲۴ ساعت گذشته، “ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون” با میانگین ۹۲ بوده که این میزان کیفیت هوا را در شرایط قابل قبول قرار داده است. در حال حاضر نیز همین آلاینده با میانگین ۸۰ به عنوان شاخص اصلی مطرح بوده و کیفیت هوا همچنان در وضعیت “قابل قبول” قرار دارد. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، به دلیل اندازه کوچکشان، قابلیت نفوذ عمیق‌تری به دستگاه تنفسی دارند و می‌توانند بر سلامت افراد، به ویژه گروه‌های حساس، تأثیرگذار باشند.
مروری بر کیفیت هوای تهران از ابتدای سال
از ابتدای سال جاری تاکنون (۲۰ اردیبهشت)، کیفیت هوای تهران ۶ روز “پاک”، ۳۸ روز “قابل قبول” و ۶ روز “ناسالم برای گروه‌های حساس” بوده است. این آمار نشان می‌دهد که شهر تهران در بخش عمده‌ای از سال، هوایی در وضعیت متوسط تا مطلوب داشته است.
درک شاخص کیفیت هوا (AQI)
شاخص کیفیت هوا (AQI) به شش دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود تا شهروندان بتوانند به راحتی از وضعیت هوای محیط خود مطلع شوند. این تقسیم‌بندی به شرح زیر است:
- عدد صفر تا ۵۰: هوا “پاک” است.
- عدد ۵۱ تا ۱۰۰: هوا “قابل قبول” یا “متوسط” است.
- عدد ۱۰۱ تا ۱۵۰: هوا “ناسالم برای گروه‌های حساس” است. در این شرایط، افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی، قلبی، کودکان و سالمندان باید از فعالیت‌های طولانی‌مدت در فضای باز خودداری کنند.
- عدد ۱۵۱ تا ۲۰۰: هوا “ناسالم” است. این وضعیت برای تمامی افراد مضر است و باید از حضور طولانی در فضای باز پرهیز شود.
- عدد ۲۰۱ تا ۳۰۰: شرایط کیفی هوا “بسیار ناسالم” است. در این حالت، تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند و توصیه می‌شود تا حد امکان در فضای بسته بمانند.
- عدد ۳۰۱ تا ۵۰۰: شرایط کیفی هوا “خطرناک” است. این وضعیت اضطراری محسوب می‌شود و باید از هرگونه فعالیت در فضای باز خودداری کرد.
عوامل تأثیرگذار بر کیفیت هوای تهران
کیفیت هوای تهران تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترافیک و انتشار آلاینده‌ها از وسایل نقلیه: حجم بالای خودروها، به ویژه خودروهای فرسوده، یکی از اصلی‌ترین منابع آلاینده‌های هوا در تهران است.
- صنایع و کارخانجات: انتشار آلاینده‌ها از فعالیت‌های صنعتی اطراف تهران نیز در آلودگی هوا نقش دارد.
- منابع ثابت: انتشار آلاینده‌ها از سامانه‌های گرمایشی خانگی و تجاری، به ویژه در فصول سرد سال.
- عوامل طبیعی و اقلیمی: پدیده وارونگی دما (اینورژن) در فصول سرد سال، باعث حبس آلاینده‌ها در سطح زمین می‌شود. همچنین، وزش باد و بارندگی می‌تواند به پاکسازی هوا کمک کند. ذرات ریزگرد نیز، به ویژه در برخی فصول، از عوامل آلودگی هوا محسوب می‌شوند.
- ساختار شهری تهران: قرارگیری تهران در دامنه‌های البرز و محصور بودن نسبی شهر، باعث تجمع آلاینده‌ها می‌شود.
توصیه‌های بهداشتی در وضعیت “قابل قبول”
با وجود اینکه کیفیت هوا در وضعیت “قابل قبول” قرار دارد، به گروه‌های حساس نظیر بیماران تنفسی و قلبی، کودکان و سالمندان توصیه می‌شود که در صورت امکان، از فعالیت‌های طولانی‌مدت و سنگین در فضای باز خودداری کنند. استفاده از ماسک‌های مناسب در مناطق پرتردد نیز می‌تواند به کاهش مواجهه با آلاینده‌ها کمک کند. در صورت تشدید آلودگی هوا، اطلاع‌رسانی‌های عمومی و توصیه‌های بهداشتی از سوی نهادهای مسئول منتشر خواهد شد.
امید است با اقدامات مؤثر در کنترل منابع آلاینده و همچنین توجه به هشدارهای زیست‌محیطی، شاهد بهبود مستمر کیفیت هوای تهران و فراهم آمدن محیطی سالم‌تر برای زندگی شهروندان باشیم.
